De ethische kant van de inzet van digitale technologie krijgt steeds meer aandacht. Dat is niet voor niets. We moeten goed nadenken over de vraag of wat we kunnen en mogen, ook is wat we willen. Hoe neem je op een gestructureerde manier ethische aspecten mee in je digitaliserings- en innovatieopgave? Leer er meer over op deze themapagina.
Relatie tussen ethiek en technologie
Je kan je vast wel iets voorstellen bij ethische vraagstukken, maar om er even in te komen: ‘The ethical dilemma of self-driving cars’. De volgende filmpjes helpen je relaties tussen ethiek en technologie beter te begrijpen. Jim Stolze bespreekt met Jeroen van den Hoven ‘Ethiek op de tekentafel', ook Wouter Welling spreekt met hem, in de OMOOC over Digitale grondrechten. Neem de tijd en beluister een goed gesprek over de vraag 'hoe krijgt ethiek een goede plek in datagedreven organisaties?' of bekijk de recente discussie bij het ECP over '(Begeleidings)ethiek in het openbaar bestuur'.
Houd je meer van podcasts en webinars: het Centrum Informatiebeveiliging en privacybescherming (CIP) heeft een speciale categorie voor Ethiek, awareness en meer. Ook de ECP-podcast over Digitalisering en ethiek is de moeite waard.
Voor de lezers: het rapport ethiek en digitalisering: Bezint eer ge begint van het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving (OFL) beschrijft een methode om een ‘ethisch gesprek’ te voeren. Ook het Centrum voor Ethiek en Gezondheid heeft verschillende rapporten over het onderwerp.
Ethische vragen worden tegenwoordig vaak gekoppeld aan de inzet van algoritmes. Diverse organisaties hebben dan ook kaders, handreikingen, Impact Assessments en toolboxen opgesteld of ontwikkeld. We geven een actueel overzicht.
De Algemene Rekenkamer heeft in het rapport 'Aandacht voor algoritmes' een toetskader ontwikkeld dat ook ethische vragen bevat. De Toolbox Ethisch Verantwoorde Innovatie van de Digitale Overheid helpt ontwikkelaars en bestuurders op weg. De Ethische Data Assistent (DEDA) ondersteunt data-analisten en beleidsmakers om samen ethische problemen in dataprojecten en databeleid te herkennen. De 'Artificial Intelligence Impact Assessment' is een stappenplan waarmee je kan bepalen wat binnen een project de impact van AI is. Het Impact Assessment Mensenrechten bij de inzet van Algoritmes (IAMA) helpt bij de afweging om al dan niet een algoritme te ontwikkelen en bij de ontwikkeling en implementatie ervan. Op Europees niveau wordt in het SATORI-project gewerkt aan een Europees kader voor de ethische evaluatie van innovatie.
De ethische kant van de inzet van digitale technologie krijgt steeds meer aandacht. Dat is niet voor niets. We moeten goed nadenken over de vraag of wat we kunnen en mogen, ook is wat we willen.
Voor het meenemen van publieke waarden in het ontwikkelproces kan je de Code goed digitaal openbaar bestuur bestuderen of de Handreiking AI-systeemprincipes voor non-discriminatie.
Het UWV houdt je op koers met een kompas voor de omgang met datatoepassingen. Het is een hulpmiddel voor medewerkers om systematisch en kritisch te onderzoeken waar de grenzen van verantwoord gebruik van data en algoritmes liggen.
We horen je denken: dit is wel wat veel. Je kan ook gewoon een gratis online cursus volgen, zoals Ethics of AI. Deze is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in de ethische aspecten van AI. De RAFEB biedt de opleiding iThiek, zie ook de Innovember-sessie hierover.
Maar natuurlijk mag je ook bij RADIO aankloppen. Het is namelijk het leukst als je met je eigen team of organisatie over de ethische aspecten van de inzet van digitale technologie leert. Wij ontwikkelen een leergang die over jouw werk gaat. Hieronder een voorbeeld van wat je dan mag verwachten.
