Waarom testen met ervaringsdeskundigen?

*muziek speelt*

Beeldtekst: microlearnings Toegankelijkheid

Man praat aan statafel

VERON WORMEESTER - GEBRUIKSONDERZOEKER STICHTING ACCESSIBILITY: 
Ik ben Veron Wormeester en ik ben een gebruikersonderzoeker bij Stichting Accessibility. Vandaag ga ik jullie iets vertellen over waarom je naast het testen van toegankelijkheid op een technische manier, dat eigenlijk ook zou moeten doen met ervaringsdeskundigen of eigenlijk de mensen waarvoor je het doet.
Als we het hebben over een onderwerp zoals digitale toegankelijkheid, dan wordt dat vaak heel technisch aangevlogen. De WCAG is misschien een bekend woord daarbij.

Beeldtekst: Web Content Accessibility Guidelines (WCAG)

VERON WORMEESTER: 
Dat is natuurlijk de Web Content Accessibility Guidelines en daar kan je een test voor doen, een audit, en dan weet je of je site toegankelijk is.
Alleen wat je dan niet weet, is of het ook prettig in gebruik is. En daarom is het ook goed om te testen met ervaringsdeskundigen. 

Beeldtekst: Test met ervaringsdeskundigen

VERON WORMEESTER: 
Om even een voorbeeld daarvan te nemen, stel dat je een gebouw hebt. Dat gebouw kan natuurlijk iedereen betreden, maar de lift om naar de tweede verdieping te gaan, zit helemaal achter in het gebouw. De trap zit aan de voorkant, maar de lift zit aan de achterkant. Dan zal het voor iemand in een rolstoel best moeilijk zijn om naar boven te gaan. Dat lukt wel, maar uiteindelijk is dat een best lange weg. Dus dat is minder fijn dan wanneer die lift ook aan de voorkant van het gebouw zou zitten. Dat geldt ook op websites zo.

Stel je hebt een navigatie op een website, dan is er natuurlijk goed over nagedacht hoe je daar doorheen kan komen, welke punten er vooraan moeten komen te staan en achteraan. Maar als je gebruik maakt van een schermlezer, dan begint de website altijd bij het begin. Als je dan veel stappen moet nemen om bijvoorbeeld bij een zoekveld te komen dat veel gebruikt wordt door mensen met een visuele beperking die ook een schermlezer gebruiken, dan kan dat ervoor zorgen dat het best een lange weg is als daar niet over is nagedacht. En vaak weet je dat niet en daarom zou je dat ook moeten gaan testen.

Want voor toegankelijkheid heb je de WCAG nodig om er in ieder geval zeker van te zijn dat het helemaal toegankelijk is, maar het gebruikersgemak test je dan weer met de mensen. Dat kan je heel groot aanpakken en dan moet je denken dat je een onderzoeksbureau inschakelt.
Maar dat is vaak helemaal niet nodig, want je bent bezig met het ontwikkelen van iets en gewoon de kijk van iemand te hebben die het op een andere manier gebruikt dan jijzelf, kan heel waardevol zijn ook in het ontwikkelen.

Dus begin klein is eigenlijk het devies. Je leert al heel veel van één of twee personen. En als we het hebben over het testen van toegankelijkheid,
dan kan je veel verschillende mensen uitnodigen, maar wij werken vaak samen met mensen met een visuele beperking. Waarom is dat zo? Dat heeft te maken met het feit dat als je blind bent en een schermlezer gebruikt,
dan ben je helemaal afhankelijk van de toegankelijkheid van de website.
Stel die is niet toegankelijk, dan kan je hem niet gebruiken. Stel dat je in een rolstoel zit, dan kan het zo zijn dat je eigenlijk met digitale toegankelijkheid niet zoveel te maken hebt omdat je nog gewoon prima je apparaat kan gebruiken. Vandaar dat wij vaak bij die groep beginnen en vanaf daar kan je natuurlijk altijd uitbreiden om ook te controleren of het bij andere groepen zo is.

Hoe doe je dat dan? Want het is natuurlijk zo dat je eigenlijk klein begint, maar waar vind je die mensen? Nou, het kan misschien best zo zijn
dat iemand in jouw organisatie toevallig ook een schermlezer gebruikt of een andere beperking heeft. Betrek die er ook gewoon bij, want het is
juist goed om elkaar er ook bij te betrekken als je met iets bezig bent
en zeker als het gaat om toegankelijkheid waar iemand anders dan weer baat bij heeft.

Andere plekken waar je aan kan denken, is bijvoorbeeld bij de Oogvereniging, maar ook bij Stichting Accessibility. 

Beeldtekst: Zoek je ervaringsdeskundigen voor het testen? Informeer bij de Oogvereniging of bij Stichting Accessibility

VERON WORMEESTER: 
Wij hebben ook zo’n panel van ervaringsdeskundigen die we vaak inzetten. Dan heb je die persoon dus gevonden en dan kan het natuurlijk best spannend zijn om met die persoon te gaan zitten. Daarbij is het goed om alvast even stil te staan bij het moment dat je natuurlijk misschien samen gaat inschieten. Is dat digitaal? Is dat fysiek? Het beste is om ook gewoon even na te vragen bij de persoon zelf wat die persoon fijn vindt…

Beeldtekst: Vraag na wat iemand prettig vindt

VERON WORMEESTER: 
…want je kan het invullen, maar het kan ook heel anders zijn dan je misschien denkt. 

Beeldtekst: Probeer aannames te voorkomen

VERON WORMEESTER: 
Dus probeer die aannames te voorkomen en probeer gewoon samen naar de juiste oplossing te kijken. Want als je met toegankelijkheid bezig bent…

Beeldtekst: Toegankelijkheid testen doe je samen met de mensen waar je het voor doet

VERON WORMEESTER: 
…doe je dat natuurlijk voor de mensen die daar echt baat bij hebben en daarom is mijn tip: Neem die mensen ook dus mee als je bezig bent met toegankelijkheid en dat wil gaan testen.

*muziek speelt*

Beeldtekst: microlearnings Toegankelijkheid

Logo Rijksoverheid verschijnt in beeld.

Beeldtekst: Deze microlearning is tot stand gekomen door een samenwerking tussen de Leer- en Ontwikkelcampus (LOC) van UBR, de directie CIO Rijk van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK)en de RijksAcademie voor Digitalisering en Informatisering Overheid (RADIO).