JOOST DE HAAN, strategisch adviseur algoritmes en AI, ministerie van Justitie en Veiligheid: In deze microlearning gaan we toelichten waar AI jou kan versterken, en waarom het niet wenselijk is om hele processen over te dragen aan een AI-systeem.
♪ RUSTIGE MUZIEK ♪
[Logo Rijksoverheid. Microlearnings: Starten met AI. Taken versterken met AI, niet volledig overdragen.]
JOOST: AI is uitstekend in bepaalde onderdelen van een taak. Denk aan bijvoorbeeld heel snel gegevens sorteren of conceptteksten genereren, terwijl jij bij andere onderdelen juist onmisbaar blijft. Denk aan strategisch nadenken of een moreel kompas. Stel je voor dat je honderden meldingen in een systeem moet verwerken. AI kan dat binnen enkele seconden groeperen en prioriteren. Dat scheelt jou uren handmatig werk en is dus heel waardevol. Vervolgens bepaal jij of iets echt urgent is, of dat er achterliggende belangen spelen waar jij rekening mee kan houden en de AI niet.
We hebben zelf te kiezen hoeveel autonomie we eigenlijk weggeven aan een AI-systeem. Dat noem ik ook wel de autonomieladder. We kunnen bijvoorbeeld een besluit laten nemen door een AI-systeem, maar ook enkel het besluit laten controleren door het AI-systeem. Dan houden we zelf meer controle over het uiteindelijke besluit. En we zouden nog meer controle bij onszelf kunnen laten door enkel het werk te laten prioriteren, zoals het voorbeeld van zojuist.
Hoeveel controle en autonomie we aan het systeem willen geven, is een vraag die we onszelf elke keer moeten stellen. Dus loop rustig de autonomieladder, misschien wel met collega's, af, en pas je verzoek of je inzet van generatieve AI hierop aan. Geef je een taak 100 procent aan een AI, dan mis je misschien belangrijke nuance. Belangen van burgers of politieke gevoeligheden kunnen zo gemist worden en ethische dilemma's komen misschien niet aan het licht. Zonder menselijk toezicht en een menselijke maat lopen we het risico op fouten of sluipt er mogelijk onbedoeld bias in een overweging.
AI automatiseert repeterende stappen gigantisch snel, en soms ook heel goed. Maar jij bewaakt de kwaliteit en nuance en behoudt de menselijke maat. Dus wanneer je morgen je dag begint en een vraag aan generatieve AI-tool wilt stellen, stel jezelf dan eerst de vraag: hoeveel autonomie wil ik afgeven aan het systeem? Laat je absoluut helpen door AI. Dat is ook superwaardevol. Maar probeer ook niet alles gelijk uit handen te geven. Maak hier ook duidelijke afspraken over binnen je afdeling of binnen je organisatie en doe dit middels een open en eerlijk gesprek. Zo bouw je stap voor stap aan een effectieve samenwerking tussen jou en een AI-systeem in plaats van dat jullie elkaar gaan vervangen.
♪ RUSTIGE MUZIEK ♪
[Logo Rijksoverheid. Veilig en verantwoord versnellen met AI.]
